Tình hình sản xuất nông nghiệp tháng 5 năm 2015

​Về cơ bản, đến nay đã thu hoạch xong lúa đông xuân. Theo lịch thời vụ, từ ngày 20/5 đến ngày 5/6 sẽ tập trung làm đất, gieo sạ lúa hè thu.

Tổng diện tích cây hàng năm vụ đông xuân đạt 59.312.7 ha, tăng 1,8% (1.038,8 ha) so với vụ đông xuân năm 2014. 

Tổng diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt vụ đông xuân đạt 43.904 ha, tăng 1,4% (594.5 ha) so với cùng vụ năm 2014. Sản lượng lương thực đạt 253,5 ngàn tấn, giảm 0,6% (1,5 ngàn tấn).

- Lúa: Lúa đông xuân gieo sạ được 39.353,2 ha, tăng 1,9% (749,6 ha) so với vụ đông xuân năm 2014. Diện tích lúa tăng một phần do năm 2014 có một số diện tích bị sa bồi thủy phá, không khắc phục kịp để đưa vào sản xuất (khoảng 342 ha), một phần do chuyển từ diện tích trồng mía kém hiệu quả và một vài loại cây khác sang. Trong đó, gieo sạ trước ngày 25/12/2014 (trước lịch thời vụ) là 6.833 ha, chiếm 17,4%; gieo sạ từ 25/12/2014-10/01/2015 (đúng lịch thời vụ) là 27.528,8 ha, chiếm 70%.

Vụ đông xuân này, giống lúa gieo sạ chủ yếu là giống trung và ngắn ngày (chiếm trên 95% diện tích), gồm các loại như ĐV108,  ĐH815-6, ĐH99-81, VTNA2, KD đột biến, PC6, OM6976, SH2,... và một số giống triển vọng đưa vào sản xuất thử. 

Năng suất toàn vụ đông xuân ước đạt 58,1 tạ/ha, giảm 1,1 tạ/ha so với vụ đông xuân năm 2014. Nguyên nhân năng suất giảm, một phần do năm 2014 được mùa, một phần do ảnh hưởng của lũ ở một số địa phương như Nghĩa Hành, Tư Nghĩa, Mộ Đức…; trong đó, thiệt hại nặng nhất là huyện Nghĩa Hành (năng suất giảm 17,2 tạ/ha). 

Do năng suất giảm nên sản lượng lúa ước đạt gần 228 ngàn tấn, giảm 0,1% (0,2 ngàn tấn). 

- Ngô: Diện tích ngô vụ đông xuân đạt 4.551,2 ha, giảm 3,3% (155,1 ha) so với vụ đông xuân năm 2014. Diện tích ngô toàn tỉnh giảm không nhiều nhưng mỗi địa phương có sự tăng, giảm khác nhau. Trong khi một số nơi ở huyện Bình Sơn (các xã Bình Phước, Bình Nguyên, Bình Hải), do trồng lúa kém hiệu quả nên người dân chuyển sang trồng ngô làm diện tích ngô tăng 87,8 ha, thì ở huyện Mộ Đức lại chuyển từ trồng ngô sang các loại cây hoa màu khác làm ngô giảm 163 ha (chuyển sang trồng đậu đen 20 ha, đậu xanh 20 ha, lạc 42 ha, các loại rau 40 ha, các loại cây hàng năm khác 41 ha); huyện Sơn Hà chuyển từ trồng ngô sang trồng sắn (có hiệu quả kinh tế cao hơn) nên diện tích ngô giảm 32,1 ha; huyện Ba Tơ chuyển từ trồng ngô sang trồng keo nên diện tích ngô giảm 59,4 ha (đất đồi núi).

Năng suất ngô ước đạt 54,8 tạ/ha, giảm 1,1 tạ/ha so với cùng vụ năm trước, chủ yếu do ảnh hưởng của lũ cuối tháng 3. Sản lượng ước đạt gần 25 ngàn tấn, giảm 5,1% (1,3 ngàn tấn).

- Các loại cây rau, đậu, hoa và cây cảnh: Giá rau ổn định và đảm bảo mang lại thu nhập khá cho người trồng. Những diện tích trồng có hiệu quả được duy trì, nhất là những vùng chuyên canh, những diện tích không phù hợp được chuyển sang trồng các loại cây khác có hiệu quả hơn và ngược lại. Bên cạnh đó, việc tận dụng đất vườn để trồng rau sạch tự sản tự tiêu cũng ngày càng được người dân chú trọng.

Tổng diện tích gieo trồng rau, đậu và cây cảnh đạt 8.011,6 ha, tăng 0,2% (19,7 ha) so với vụ đông xuân năm 2014. 

Diện tích rau đạt 6.297,4 ha, tăng 0,9% (53,7 ha); năng suất ước đạt 164,8 tạ/ha, giảm 2,4 tạ/ha; sản lượng ước đạt 103,8 ngàn tấn, tăng 2,3% (2,4 ngàn tấn). Trong đó, diện tích trồng dưa hấu đạt 1.137,8 ha, giảm 8% (98,4 ha); năng suất ước đạt 287,5 tạ/ha, tăng 4,1 tạ/ha; sản lượng ước đạt 32,7 ngàn tấn, giảm 6,6% (2,3 ngàn tấn). Đáng chú ý là đầu vụ, giá dưa ở mức bình thường. Tuy nhiên, đến giữa vụ, việc xuất khẩu dưa sang thị trường Trung Quốc gặp khó khăn, giá dưa xuống thấp nên người trồng chịu thiệt hại khá nặng. Để chia xẻ rủi ro với người trồng dưa, các tổ chức đoàn thể của tỉnh (Đoàn Thanh niên, Hội liên hiệp Phụ nữ,…) đã tổ chức thu mua dưa của người trồng và kêu gọi nhân dân, cán bộ công chức mua ủng hộ. Đây là vụ đông xuân thứ hai liên tiếp giá dưa xuống thấp, ảnh hưởng đến thu nhập của người trồng. 

Diện tích đậu đạt 1.619,6 ha, giảm 3,0% (49,8 ha); năng suất ước đạt 19,7 tạ/ha, giảm 0,1 tạ/ha; sản lượng ước đạt 3.188,7 tấn, giảm 3,5% (116 tấn). 

Chăn nuôi trong tháng tiếp tục duy trì sự ổn định và phát triển, nhất là nuôi trâu và lợn. Nuôi trâu thuận lợi, có hiệu quả kinh tế nên ngày càng có xu hướng mở rộng. Sau một thời gian ngắn chững lại vì diễn biến bất thường (từ cuối năm 2014 đến gần Tết Nguyên đán Ất Mùi, giá thịt lợn trên thị trường tăng nhưng giá thịt lợn hơi vẫn không tăng, thậm chí giảm và giữ ở mức thấp, do vậy đã hạn chế việc tiếp tục thả nuôi, tăng đàn sau khi xuất chuồng), từ tháng 4/2015, chăn nuôi lợn đã trở lại xu hướng tăng. Đáng chú ý là tỷ lệ hộ nuôi giảm nhưng quy mô nuôi có chiều hướng tăng, số gia trại ngày càng nhiều. Đàn gia cầm tuy tăng nhẹ nhưng chủ yếu nhờ nuôi gà phát triển; trong khi đó, nuôi vịt ngày càng giảm sút,  số hộ nuôi vịt nhỏ, lẻ ngày càng ít.

Ước tính, tại thời điểm cuối tháng, đàn trâu toàn tỉnh đạt 63.870 con, tăng 2,8% (1.728 con) so với cùng thời điểm năm 2014; đàn bò đạt 274.990 con, tăng 0,1% (320 con); đàn lợn đạt 458.960 con, tăng 4,3% (19.100 con); đàn gia cầm đạt 4.255,5 ngàn con, tăng 0,6% (25,3 ngàn con); trong đó, đàn gà đạt 3.098,8 ngàn con, tăng 3,7% (109,4 ngàn con). 

Thời gian đầu năm 2015, các ổ dịch phát sinh cuối năm 2014 đã được khống chế. Dịch bệnh nghiêm trọng ở gia súc, gia cầm như lở mồm long móng, cúm tuy có xuất hiện nhưng không đáng kể. Từ đầu tháng 01/2015 đến nay, bệnh lở mồm long móng gia súc xảy ra tại 26 hộ nuôi ở hai xã Sơn Màu và Sơn Tân của huyện Sơn Tây với 53 con trâu, bò bị nhiễm bệnh (trong đó chết 4 con, số còn lại được điều trị khỏi). Vào ngày 05/3/2015, phát hiện bệnh cúm gia cầm xảy ra tại 01 hộ chăn nuôi ở thôn Thạch Nội, xã Tịnh Trà, huyện Sơn Tịnh làm chết và tiêu hủy 800 con vịt. Bệnh tai xanh ở lợn không xảy ra. Các loại dịch bệnh như tụ huyết trùng trâu bò; dịch tả, tụ huyết trùng, phó thương hàn ở lợn có xảy ra rải rác ở một vài địa phương nhưng không đáng kể. Từ đầu tháng 4/2015 đến nay, không xuất hiện trường hợp bị bệnh lở mồm long móng, cúm gia cầm. 

Mặc dù thời tiết nắng nóng nhưng người dân vẫn tranh thủ mưa rào để trồng rừng. Diện tích rừng trồng tập trung trong tháng 5 ước đạt 138,5 ha, tăng 25,9% so với cùng tháng năm 2014. Việc khai thác lâm sản tập trung vào gỗ rừng trồng (gỗ nguyên liệu giấy), đót... Sản lượng gỗ khai thác trong tháng ước đạt 51.129 m3, giảm 12,1% so với tháng 5 năm 2014. Sản lượng củi khai thác ước đạt 27.637 ste, giảm 17,2%. 

Ước tính 5 tháng đầu năm, diện tích rừng trồng tập trung đạt 2.719,5 ha, giảm 13,5% so với cùng kỳ năm 2014; sản lượng gỗ khai thác đạt 271.657 m3, tăng 14,1%; sản lượng củi khai thác đạt 115.039 ste, giảm 19,6%. Sở dĩ củi khai thác giảm là do tăng khai thác keo trong độ tuổi 3,5 - 4 năm tuổi, cành non, nhỏ nhiều không tận dụng được.

Tính đến giữa tháng 5/2015, trên địa bàn tỉnh chưa phát sinh cháy rừng. Trong tháng (đến giữa tháng), qua tuần tra, kiểm tra, phát hiện 2 vụ phá rừng với diện tích 0,2 ha. 

Tính từ đầu năm đến giữa tháng 5, toàn tỉnh phát hiện 6 vụ phá rừng với tổng diện tích rừng bị phá 1,08 ha. 

Sản lượng thủy sản tháng 5 ước đạt 16.313 tấn, tăng 17,3% (2.411 tấn) so với tháng 4 năm 2015 và tăng 5,9% (914 tấn) so với tháng 05 năm 2014. 

Sản lượng thủy sản 5 tháng đầu năm ước đạt 58.569 tấn, tăng 8,4% (4.533 tấn) so với cùng kỳ năm 2014.

Khai thác vẫn duy trì được nhịp độ phát triển cao nhờ tăng năng lực đánh bắt (trong năm 2014 đã đóng mới và hạ thủy 200 chiếc có công suất trên 450 CV/chiếc). Sản lượng khai thác trong tháng 5 ước đạt 15.706 tấn, tăng 15,2% (2.071 tấn) so với tháng 4/2015 và tăng 5,6% (826 tấn) so với tháng 5/2014; trong đó, khai thác trên biển 15.652 tấn, khai thác nội địa 54 tấn. 

Ước tính 5 tháng, sản lượng khai thác đạt 57.153 tấn, tăng 9,3% (4.871 tấn) so với cùng kỳ năm 2014; trong đó, khai thác trên biển 56.877 tấn, khai thác nội địa 276 tấn. 

Nhìn chung, việc nuôi tôm vẫn còn gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh. Phần lớn hộ nuôi không chấp hành lịch thời vụ được khuyến cáo (toàn tỉnh có 184 hộ thả nuôi tôm trước lịch thời vụ; tổng diện tích thả nuôi trước lịch thời vụ 55,93 ha; số lượng giống 2,14 triệu con PL12). Tôm giống hầu hết không qua kiểm nghiệm (trong 184 hộ thả nuôi trước lịch thời vụ chỉ có 41 hộ có giấy chứng nhận kiểm dịch, còn lại 143 hộ không có giấy chứng nhận kiểm dịch). Lịch thời vụ thả nuôi tôm vụ I năm 2015 được khuyến cáo từ ngày 01/3/2015 đến ngày 10/3/2015. Tuy nhiên, do đầu tháng 3, dịch bệnh xảy ra nên việc xuống giống nuôi được kéo dài sang đến giữa tháng 4. Vì vậy, việc thu hoạch rải rác; sản lượng thu hoạch trong tháng không cao. 

Tổng diện tích đang thả nuôi trong tháng đạt 761 ha, giảm 4,3% (34 ha) so với tháng 5 năm 2014. Trong đó, tôm có 261 ha (chủ yếu là tôm thẻ chân trắng), giảm 16,8% (53 ha) so với tháng 5/2014; cá và các loại thủy sản khác (cua, ốc hương,…) 500 ha. 

Do thả nuôi không theo lịch thời vụ, xử lý môi trường không đúng quy trình, nguồn tôm giống chưa qua kiểm dịch nên dịch bệnh ở tôm nuôi xảy ra khá rộng. Tuy nhiên, sau khi xử lý, từ đầu năm đến nay, diện tích bị dịch còn lại 8,8 ha (bệnh đốm trắng 1,55 ha; bệnh hoại tử gan tụy cấp tính 2,93 ha; bệnh do yếu tố môi trường 4,32 ha). Tôm bệnh có thời gian thả nuôi từ 10- 50 ngày tuổi. 

Ước 5 tháng, diện tích đang nuôi và đã thu hoạch đạt 1.087 ha, tăng 30,8% (256 ha) so với cùng kỳ năm 2014. 

Sản lượng nuôi trồng thu hoạch trong tháng 5 ước đạt 607 tấn, tăng 127,2% (340 tấn) so với tháng 04/2015 và tăng 16,4% (86 tấn) so với cùng tháng năm 2014; trong đó, sản lượng tôm ước đạt 406 tấn, tăng 76,3% (176 tấn) so với tháng 4 năm 2015 nhưng giảm 16,6% (88 tấn) so với cùng tháng năm 2014. Ước 5 tháng, sản lượng thu hoạch đạt 1.416 tấn, giảm 19,5% (342 tấn ) so với cùng kỳ năm 2014; trong đó tôm đạt 1.152 tấn, giảm 17,4% (244 tấn).

Ngoài tôm và cá nước ngọt, hiện còn có 6 ha cá chẽm, 5 ha cá mú, 1,5 ha cua. Sản lượng cá mú thu hoạch trong tháng đạt 3,5 tấn và cua ước đạt 1,2 tấn. Ước 5 tháng, sản lượng cá mú thu hoạch đạt 9 tấn và cua ước đạt 4 tấn.

- Sản xuất giống: Trong tháng 5, sản xuất được 60 ngàn con cá giống nước ngọt, tăng 20% (10 ngàn con) so với tháng 04/2015 nhưng giảm 56,6% (78,2 ngàn con) so với cùng tháng năm 2014; sản xuất 2,7 triệu con tôm giống (chân trắng), xấp xỉ lượng giống sản xuất trong tháng 4/2015 nhưng không có tôm sú. Ngoài ra, còn sản xuất được 150 ngàn con cua xanh giống. Ước tính 5 tháng, sản xuất được 280 ngàn con cá giống nước ngọt (cá trám cỏ, cá chép, cá mè, cá rô phi đơn tính,…) giảm 3,7% (20 ngàn con) so với cùng kỳ năm 2014; sản xuất 6,6 triệu con tôm giống (5,4 triệu con chân trắng và 1,2 triệu con tôm sú), giảm 68% (14 triệu con) so với cùng kỳ năm 2014; sản xuất được 306 ngàn con cua xanh giống, 5 triệu con giống ốc hương.​